Haplogrupa - w
genetyce
to grupa podobnych ze względu na wspólne pochodzenie
haplotypów
, czyli serii
alleli
genów
położonych w specyficznym miejscu na
chromosomie
.
Badanie występowania haplogrup pozwala na śledzenie migracji populacji. W genetyce człowieka najczęściej bada się haplogrupy
chromosomu Y
i
DNA mitochondrialnego
. Chromosom Y dziedziczony jest tylko w linii ojcowskiej, natomiast mtDNA tylko w linii matczynej. Na tej podstawie wyliczono, kiedy żyli ludzie, od których cała współczesna populacja odziedziczyła chromosom Y i mtDNA. "
Y-chromosomalny Adam
" żył około 60-90 tys. lat temu, a
mitochondrialna Ewa
około 143-200 tys. lat temu w Afryce.
Haplogrupy DNA chromosomu Y
Haplogrupy
chromosomu Y
są oznaczone literami od A do R. Kolejne podziały oznacza się numerami i małymi literami. Nazwy haplogrup chromosomu Y ustala
Konsorcjum chromosomu Y
.
Pokrewieństwo ewolucyjne ludzkich haplogrup chromosomu Y |
| Ostatni wspólny przodek chromosomów Y (
Y-chromosomalny Adam
) |
| | |
| A | BR | |
| B | CR | |
| C | DE | F | |
| D | E | | G | H | IJ | K | |
| I | J | | L | M | NO | P | |
| N | O | | Q | R | |
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |
Haplogrupy mitochondrialnego DNA
Haplogrupy
mitochondrialnego DNA
są oznaczone następująco: A, B, C, CZ, D, E, F, G, H, pre-HV, HV, I, J, pre-JT, JT, K, L0, L1, L2, L3, L4, L5, L6, L7, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, UK, V, W, X, Y, i Z.
Pokrewieństwo ewolucyjne ludzkich haplogrup mtDNA |
| Ostatni wspólny przodek mtDNA (
Ewa mitochondrialna
) | | |
L0 | | L1 | |
L2 | L3 | | L4 | L5 | L6 | L7 |
| M | N | |
CZ | D | E | G | Q | | A | I | O | | R | | S | W | X | Y |
C | Z | B | F | pre-HV | | pre-JT | P | UK |
HV | JT | U | K |
H | V | J | T |
Mapa migracji populacji ludzkiej opracowana na podstawie mitochondrialnego DNA. Liczby oznaczają tysiące lat temu, a litery oznaczają haplogrupy mitochondrialne.
Bibliografia
- Y Chromosome Consortium (2002) A nomenclature system for the tree of human Y-chromosomal binary haplogroups. Genome Res. 2002 12(2):339-48.
PMID 11827954
- Ingman M, Kaessmann H, Pääbo S, Gyllensten U. (2000) Mitochondrial genome variation and the origin of modern humans. Nature. 408(6813):708-13.
PMID 11130070
Linki zewnętrzne